Meer over:

Klimaat, Kledingadvies, Paspoort en visum, Gezondheid, Geld, na Aankomst, Winkelen, Internet, Binnenlandse vluchten, Trein, Bus, Autohuur, Becak, Ojek en koetsen, Voedsel, Off the Beaten Track, Op reis met kinderen, Where to go and what to see, Reizen met een beperking.

Meer details en achtergronden in onze gratis e-Books Op Reis en Enjoying Indonesia.

Dit is Indonesië

Indonesië is een tropische archipel van meer dan 18,000 eilanden, die zich uitstrekt rond de evenaar in Zuidoost Azië. De meeste eilanden zijn onbewoond en sommige hebben niet eens een naam. De belangrijkste eilanden zijn Java, Sumatra en Bali. Java telt bijna de helft van de totale bevolking van meer dan 250 miljoen zielen.


Grotere kaart weergeven


Indonesië is qua bevolking het op drie na grootste land ter wereld (na China, India en de USA). Het heeft drie tijdzones en zou makkelijk in de Atlantische Oceaan passen tussen Nova Scotia in Canada tot aan de kust van Portugal of van Ierland tot Griekenland.

Zie een kort historisch overzicht van Indonesië.

Klimaat

De temperatuur op zeeniveau schommelt het hele jaar tussen 24 en 37 graden Celsius. De luchtvochtigheid is hoog. In de bergen is het koeler. 

Wie van bergbeklimmen houdt (er zijn heel wat bergen te beklimmen) heeft warme kleding nodig voor de avond en nacht -en voldoende water om uitdroging te voorkomen. 
Ga vooral niet op pad zonder een ervaren gids.

Indonesië heeft twee seizoenen: de regentijd en de droge tijd. Ten zuiden van de evenaar duurt de regentijd in het algemeen van november tot april. Ten noorden van de evenaar is het van mei tot oktober.

Kledingadvies

Indonesiërs kleden zich erg behoudend en ingetogen. 
Hoewel men vaak mannen in een korte broek ziet lopen, is een lange broek of jeans de norm. 
Vrouwen dragen vaak een lange broek, jeans of lange rokken. Zij dragen bijna altijd lange mouwen. Veel Islamitische vrouwen dragen een hoofddoek. 

Mocht u een dorp aandoen dan is het goed om u enigszins aan de kledingnormen ter plaatse aan te passen. Dus geen korte broeken, topjes en een laag uitgesneden hals. Mannen kunnen het beste in het openbaar een lange broek dragen en een shirt. 

Naaktheid aan het strand is streng verboden.

Paspoort, visum

De belangrijkste reisvoorwaarden (zie Indonesia.nl en Indonesïenu.nl) zijn:

• Volledige covid-vaccinatie, inclusief boosters: zie punt 4 onder 'Health Protocol and quarantine requirements' op Indonesia.nl.
• Registratie van je covid-vaccinatie in de Satu Sehat app. Deze app is verplicht voor toegang tot OV, grote winkelcentra en  (binnenlandse) vluchten. Gebruikers melden veel storingen van de app, dus neem ook altijd je papieren papieren Covid-vaccinatiebewijs mee.
• Een paspoort dat nog minimaal 6 maanden geldig is op het moment van aankomst
• Retourticket,
• On Arrival Visum (Rp 500.000 of US$ 35). Betalen in euro's (euromunten worden niet geaccepteerd) of met een credit card is mogelijk. Dit visum (VOA -Visa On Arrival) is 30 dagen geldig en kan eenmaal verlengd worden met nog eens 30 dagen á Rp 500.000.
  Nederlandse en Belgische staatsburgers kunnen het VOA online aanvragen via https://molina.imigrasi.go.id/.

Sinds januari 2023 zijn reizigers verplicht online een douaneverklaring in te vullen. Dat kan 48 uur voor  aankomst in Indonesië op https://ecd.beacukai.go.id/.
Het proces bij de immigratie en douane is gewoonlijk snel en eenvoudig. Maar Indonesische rechters delen zware straffen uit, inclusief de doodstraf, voor smokkel van harddrugs en softdrugs, zelfs bij minimale hoeveelheden voor eigen gebruik.

Gezondheid

Raadpleeg voor alle zekerheid de GGD voor advies over eventueel noodzakelijke vaccinaties, zoals voor tyfus, cholera en hepatitis. Mocht je een land aandoen waar Gele Koorts heerst dan is een injectie tegen die ziekte verplicht. 

Malaria komt vrijwel overal in Indonesië voor met uitzondering van West en Oost Java.

Tuberculose komt voor in de oostelijke provincies (de eilanden ten oosten van Bali). Aan het einde van de regentijd (april, mei) komt knokkelkoorts voor. Hoewel deze ziekte elk jaar slachtoffers eist is er geen enkel gevaar als je bij de eerste symptomen een arts raadpleegt. De symptomen zijn onder andere moeheid, koorts, misselijkheid en overgeven, gebrek aan eetlust en kleine rode vlekjes die na drie of vier dagen op de armen zichtbaar worden. 

Malaria, knokkelkoort en zika worden overgebracht via muggen. Om ze op afstand te houden kunt u een goed bestrijdingsmiddel gebruiken (tropische formule). In Indonesië kunt u in bijna elke winkel Soffell en andere gelijksoortige middelen kopen.

Leidingwater is in Indonesië nergens schoon genoeg om te drinken. Gebotteld mineraalwater is in alle steden en zelfs in de meest afgelegen dorpjes verkrijgbaar. Drink vooral overdag voldoende water -uitdroging treedt erg snel op.

Wie graag (snel) bruin wil worden moet heel erg voorzichtig zijn. Een zonnesteek krijgen kan al na 15 minuten, ondanks de beste zonnebrandolie. Hebt u zich wel eens afgevraagd waarom Indonesiërs altijd de zon mijden en altijd zoveel mogelijk in de schaduw lopen? Dat is omdat de zon te heet is om je aan bloot te stellen als het niet heel erg nodig is.

In openbare gebouwen en in het openbaar vervoer geldt een rookverbod.

Doe het na aankomst een paar dagen rustig aan. Je lichaam heeft tijd nodig om zich aan te passen aan het tijdverschil.

De kwaliteit van de gezondheidszorg schommelt enorm. In de grote steden zijn steeds meer ziekenhuizen met een internationale standaard. Toch kiezen Indonesiërs die het kunnen betalen, liever voor behandeling in Singapore.

Geld

Indonesië's valuta is de Rupiah (Rp of IRD). De koers fluctueert rond Rp 16.500 voor de Euro (mei 2023). 

In alle winkelcentra, hotels, bij banken, op de luchthavens en in de meeste grote straten vindt u ATM's (geldautomaten). In vergelijking tot banken en geldwisselaars is de koers via de geldautomaten het meest voordelig. 
Bij de meeste ATM's kun je pinnen met je credit card of pinpas. 
Betaalautomaten geven biljetten van Rp 50.000 of Rp 100.000.

Geldwisselaars (Money Changers) zijn overal te vinden. Maar wees voorzichtig, want malafide geldwisselaars hebben geraffineerde trucs om je af te zetten.

Banken en geldwisselaars weigeren US$ biljetten die een beetje beschadigd zijn. Zij accepteren evenmin US$ biljetten met bepaalde serienummers. 

Vreemde munten, inclusief Euromunten kunt u nergens inwisselen. 

Visa en MasterCard kun je ook gebruiken voor boodschappen in de supermarkt (gewoonlijk met een minimum Rp bedrag, zoals Rp 50.000).
Wees voorzichtig wanneer je je credit card gebruikt. Helaas opereren in heel Azië professionele credit card bendes. Gebruik waar mogelijk een credit card met pincode.

Geld ontvangen uit het buitenland, bijvoorbeeld via Western Union is probleemloos.

Na aankomst

Op de meeste luchthavens kunt u de taxirit vooraf betalen aan een officieel loket. 
Het bevindt zich meestal in de aankomsthal. Er gelden vaste tarieven, meestal inclusief toeslagen voor tolwegen. 

De tweede optie is om een taxi aan de stoep aan te houden, zoals op de internationale luchthaven van Jakarta. De taxi's hebben meters, maar zeker voor Jakarta geldt het dringende advies om de eerste optie te kiezen (Blue Bird taxi), dus vooraf boeken en betalen aan het taxiloket.

Hotels: Indonesië heeft een overweldigend hotelaanbod, van 5 sterren hotels tot eenvoudige guesthouses, comfortabele of heel eenvoudige home stays en hostels waar u zelf voor zeep en een handdoek moet zorgen. 

Ga naar Links voor veel meer details.

Avontuurlijke reizigers die vooraf geen hotelreservering hebben gemaakt zullen altijd een dak boven het hoofd vinden, zelfs in het hoogseizoen (van juni tot september)

Winkelen

De meeste winkels zijn zeven dagen per week open van 0800 of 0900 's morgens tot 0900 in de avond.
Indonesië is een paradijs voor shoppers. 

In de grote steden zoals Jakarta, Bandung, Yogyakarta en Surabaya heeft u keus uit talrijke luxe shopping malls die met gemak kunnen wedijveren met winkelcentra in New York, Londen of Singapore. 
Maar er zijn natuurlijk ook traditionele markten, buurtwinkeltjes, supermarkten, boetiekjes, souvenirwinkels en 'antiek' winkels. 
Wat dat laatste betreft, antik betekent in Indonesië klassiek. Indonesisch antik is gewoonlijk pas een paar dagen of weken oud als u het koopt. U moet zeker tot koop overgaan als het (klassieke) ontwerp, het vakmanschap of value for money u aanspreken.

De laatste jaren zijn de kwaliteit en de variatie van souvenirs en de kunstnijverheid sterk verbeterd. En de meeste artikelen zijn goedkoop, tenzij het om houtsnijwerk van hoge kwaliteit gaat (hoogwaardig hout en hoogwaardig vakmanschap). 
De beste plek voor dat soort houtsnijwerk is en blijft Bali. Voor last-minute aankopen is de tax free souvenirwinkel op de luchthaven van Jakarta een goede optie.
Verder is authentieke en klassieke batik z'n (hoge) prijs ten volle waard. Batikmotieven verschillen per streek.

In Sumatra en in de eilanden ten oosten van Bali kunt u ook kwalitatief hoogwaardige geweven stoffen (ikat) kopen. De kleuren van batik en ikat verbleken snel, als u ze thuis aan de muur hangt.

Indonesië is bekend om z'n 24 karaats gouden en zilveren sieraden en (half) edelstenen. Mocht u de verschillende designs niet zo mooi vinden, dan kunt uw eigen ontwerp aanbieden. Het is meestal binnen een paar dagen gereed.
De export van meubilair van tropisch hardhout is een belangrijke industrie. U komt vrijwel overal grote en kleine meubelfabriekjes tegen, die graag uw bestelling in ontvangst nemen en u tevens alle rompslomp van de export uit handen nemen.

Zelfs in de meest exclusieve winkelcentra zijn kleding en schoeisel in het algemeen (veel) goedkoper dan thuis. 
Internationale merken zijn authentiek, tenzij ze te goedkoop zijn om waar te zijn. De douane op Schiphol zal deze artikelen in beslag nemen.

Ook souvenirs van ivoor, koraal of schildpad zijn illegaal. De uitvoer is daarom verboden. Overtreders kunnen zich verheugen op een stevige boete of zelfs een celstraf. Ook de invoer in Nederland is verboden. Zie de Douane App of de site van de douane.

Internet

Indonesië kampt nog steeds met lage internetsnelheden. In de meeste grote steden zijn op veel plaatsen wifi hotspots te vinden. Zoals in de winkelcentra, in de meeste coffeeshops en op de vliegvelden. De snelheid is nogal verschillend.

Alle telecom providers in Indonesië adverteren met USB modems en 'mobile hotspots'. De snelheden zijn ruim voldoende, ook voor grotere bestanden.
Sommige producten moet u bij de provider registreren. Dat is ingewikkeld als u geen Indonesisch spreekt. De meeste verkopers zijn bereid om dat voor u te doen. Probeer het product uit voordat u de winkel verlaat.

Ook zijn er hier en daar nog Warnet (Warung Internet of internetcafés) te vinden. Steeds meer Warnet hebben ook wifi. De werkstations zijn meestal oud.

Binnenlandse vluchten

De beste Indonesische luchtvaartmmaatschappij is Garuda Indonesia, een vijfsterren maatschappij met de beste cabinebemanning: 'World's Best Cabin Crew'. Garuda heeft een 'low cost' dochter Citilink.
De meeste andere maatschappijen zijn allemaal 'low cost', waaronder: Lion Air, Jatayu Air en Sri Wijaya. Batik Air is de 'full service' dochter van Lion Air.

Vanuit Jakarta en Bali zijn er talloze binnenlandse vluchten naar allle uithoeken van het land, inclusief Medan, Palembang, Bandung, Semarang, Yogyakarta, Surakarta (Solo), Surabaya, Denpasar (Bali), Mataram (Lombok) Kupang, Makassar, Balikpapan, Banjarmasin, Ambon, Manado, Biak en Jayapura.

Jakarta's Soekarno-Hatta International Airport staat als 17e op de ranglijst van de grootste luchthavens ter wereld. Een nadeel van de snelle ontwikkeling op luchtvaartgebied, is het toenemende aantal vertragingen.

Boekingen voor binnenlandse vluchten maakt u in Nederland als onderdeel van uw vlucht naar Jakarta of Bali. Het is ook mogelijk om dat in Indonesië te doen. Het is in ieder geval stukken goedkoper.

Treinen

In Java en delen van Sumatra kunt u per trein reizen. Dat is een uitstekend en veel goedkoper alternatief voor reizen per vliegtuig. Binnenkort wordt de eerste spoorlijn in Sulawesi in gebruik genomen.

De stations zijn brandschoon en veilig.

Er zijn drie klassen: economy (ekonomi), business (bisnis) en executive (eksekutif).
In alle klassen is airconditioning aanwezig. De stoelen in ekonomi zijn aan de krappe kant. De service aan boord bestaat uit de verkoop van drankjes en hapjes en de verhuur van kussens en dekens.

Het kopen van een kaartje is, in de naam van de vooruitgang, wat ingewikkeld geworden. Wie ruim voor de vertrekdatum een kaartje wil kopen, moet dat doen via de Indomaret supermarkten of op de stations. Na betaling ontvangen passagiers een e-ticket.

Net alsof het een vliegreis is, moeten passagiers inchecken. Met de streepjescode op het ticket print je de boardingpas. Kom ruim op tijd op het station, want bij de terminals voor het printen van de boarding pass, kan wel eens een rij staan.

Bussen

Een nog goedkopere manier van reizen is per bus. Zo ervaart u het landschap, de geluiden en de geuren van het dagelijks leven. In principe is het mogelijk om met de bus van het uiterste puntje in Sumatra helemaal naar Kupang te komen.

Alle intercity bussen hebben airconditioning. Soms zijn de stoelen nog aan de krappe kant voor de gemiddelde westerse toerist. Wees voorzichtig, want zakkenrollers en kofferdieven maken de terminals en de bus onveilig. Reageer niet als iemand zijn of haar diensten aanbiedt om uw bagage te dragen. Die 'service' is meestal erg duur, tenzij het duidelijk is dat het om een officiële porter gaat..

Autohuur

In Jakarta en Bali zijn vestigingen van Avis en Hertz te vinden. Inmiddels is er ook een dekkend GPS netwerk. Dat is fijn, want de bewegwijzering buiten de steden is niet volmaakt.

Om een auto te huren hebt u alleen een internaationaal rijbewijs (verkrijgbaar bij de ANWB) en uw paspoort nodig.

Het is gebruikelijk dat een huurauto een bijna lege tank heeft. Als u de auto weer inlevert, mag u dat ook doen met een bijna lege tank

Een halve dag huur is 12 uur. Een hele dag huur is 24 uur.

GRAB Indonesia werkt samen met het ministerie van Toerisme. De app biedt een vertaal feature, aanbevelingen voor restaurants, maaltijdbezorging en autohuur met en zonder chauffeur.

Er zijn verkeersregels in Indonesië, maar het lijkt of iedereen die opgewekt aan z'n laars lapt. Gelukkig houden de meest chauffeurs links. De belangrijkste voorrangsregel luidt: hoe groter het voertuig, destemeer voorrang.

Toch liever niet zelf achter het stuur? Dan kunt u een auto met chauffeur huren. Dat kost ongeveer Rp. 400,000 per dag, ongeacht het aantal kilometers. Daar komen de brandstofkosten en maaltijden voor de chauffeur nog bij. De meeste chauffeurs spreken geen of heel weinig Engels.

Een andere reismogelijkheid is de semi-officiële intercity deeltaxi, die 'travel' heet. Ze onderhouden, meestal 's nachts, een lijndienst tussen twee plaatsen. Kaartjes zijn onder andere verkrijgbaar via hotels en reisagenten.

Becak, Ojek en koetsen

Het is verbazend dat de wegen in Indonesië niet alleen vol staan met de nieuwste auto's en motorfietsen, maar dat er ook nog talloze traditionele vervoermiddelen rondrijden. Paardenkoetsjes bijvoorbeeld. En ook fietstaxis (becak). De culturele steden Yogyakarta en Surakarta (Solo) hebben ze allemaal. Becak zijn handig voor de korte afstand tot circa vijf kilometer. De kosten van een ritje zijn inmiddels hoger dan van de taxi. Over het tarief van de taxi kun je niet onderhandelen.
De laatste aanwinst op vervoergebied is de Ojek; de motorfietstaxi. In grote steden opereren Go-jek en GRAB, die je met een app kunt bestellen.
Houd in de becak camera's en tassen binnenboord!

Voedsel

Bijna iedereen in Nederland weet wat Indonesisch eten is. Toch blijkt de Indonesische keuken veel groter en afwisselender dan wat wij gewend zijn. Elke streek heeft zijn eigen gerechten met afwijkende smaken.  In het hele land is 'fusion cooking' te vinden met een ruim aanbod voor vegetariërs, carnivoren, visliefhebbers en alles daartussen in.

Vooral jonge Indonesiërs hebben het gezonde eten ontdekt. Bijna elk restaurant biedt iets voor vegetariërs, zoals gado-gado, pecel, ketoprak, karedok, siomay, tofu en tempe.

Op de pagina met recepten en in het eBook staan enkele authentieke en gemakkelijke recepten om thuis te proberen.

De vele Padang restaurants geven een eerste indruk van wat er zoal beschikbaar is. De serveerster zet alle gerechten op het menu op tafel. Gasten betalen alleen wat zij gegeten hebben. Dus wees niet ongerust: niet alles moet op..

Toch liever een burger of een pizza? Ook dat kan. Pizza Hut, KFC, Burger King and McDonald's zijn net zo bekend als in Rotterdam Zuid.

De grote hotels en supermarkten verkopen ook varkensvlees.

De verkoop van alcohol is streng gereguleerd. Bier en wijn zijn in de luxe hotels verkrijgbaar. De autoriteiten in Bali laten de verkoop van alcoholische dranken grotendeels vrij. Desondanks zijn allle alcohol houdende dranken erg duur.
Toeristen mogen officieel een fles alcohol invoeren. In de praktijk neemt de douane die ene fles, aangebroken of niet, vaak in beslag..
Elk jaar sterven er in Indonesië tientallen mannen door het drinken van zelfgemaakte alcohol. Wees verstandig en weiger een vriendelijk aanbod om samen te drinken, als de herkomst van de drank twijfels oproept.

Fooien

Makkelijker kan het niet: in Indonesië verwacht eigenlijk niemand een fooi. Met uitzondering van bedienend personeel in de 4 en 5 sterren restaurants. En gidsen. Hun basissalaris is zo laag dat zij er nauwelijks een week van kunnen leven.

Off the Beaten Track

Indonesië heeft oneindig veel meer te bieden dan de bekende toeristische trekpleisters, die bijna iedereen bezoekt.
De kleine eilanden Nias and Sibolga in noord Sumatra zijn maar een voorbeeld. Steeds meer stranden, grotten, rivieren en ravijnen worden toegankelijk gemaakt voor het toerisme.
Neem voldoende reistijd voor een afgelegen bestemming. Het weer kan zomaar roet in het eten gooien en de enige vlucht of veerboot per dag annuleren. Ook in het droge seizoen. Ook een vulkaanuitbarsting kan tot gevolg hebben dat luchthavens dagenlang gesloten moeten blijven.

Meer reissuggesties hier.

Reizen met kinderen

Nee, het is echt niet nodig om een koffer vol luiers en babyvoedsel mee te nemen. Luiers in Indonesië zijn speciaal geschikt voor het warme en vochtige klimaat.
Babyvoeding en melkpoeder smaken uiteraard een beetje anders, maar de kwaliteit is uitstekend. Bekende merken zijn Promina, Sun en SGM.
Oudere kinderen vinden een patatje of een ijsje vaak lekkerder dan thuis.

Ook voor kinderen is er veel te doen. Er zijn pretparken en safari parken in Jakarta, Bogor en Trestes. Bali heeft een vogelpark en een olifantpark. In Sumatra en Kalimantan zijn beschermde gebieden voor orangutans. En verder nog boottrips, water parks en nog veel meer. Bereid kinderen goed vooor op wat zij kunnen verwachten op het gebied van temperatuur, eten, het reizen, andere culturen, een andere taal en wat een avontuur het zal zijn om dat allemaal te ontdekken.

Indonesiërs zijn dol op kinderen en laten geen kans vooorbij gaan om 'halo' (hallo) te zeggen en kinderen aan te raken. Vooral kinderen met blauwe ogen en blond haar trekken de aandacht. Soms kan al die aandacht tveel vn ht goede worden.

Reizen met een beperking

Helaas is Indonesië geen bestemming waar veel aandacht is voor mensen met een beperking. De trottoirs zijn hoog. Kantoorgebouwen en winkelcentra zijn dooorgaans alleen toegankelijk via een trap. Deuren zijn vaak te smal voor een rolstoel. Dankzij de inzet van belangengroepen verandert er langzaam iets. maar nog lang niet snel genoeg.

Let bij het boeken van hotels en tours hoe het is gesteld met de toegang voor een lichamelijke beperking.